Stadsecoloog: 'We helpen de natuur door te maaien'

Dit artikel is geschreven door Merijn Grieken van Het Haagse Groen

Geniet je ook zo van al die kleurige bloemen in bermen? Waarom zijn die bloembermen dan soms ineens weg? Waarom is dat maaien eigenlijk nodig? Bewoners vragen de gemeente er regelmatig naar. Logisch: iedereen houdt van bloemen. Merijn van Grieken van Het Haagse Groen vraagt stadsecoloog Marcus Bouma om uitleg.

Onze bossen, parken en zelfs bermen zijn onderdeel van de natuur in onze stad. Het zijn plekken waar planten en dieren kunnen leven. De vele bermen in onze stad zijn dus allemaal kleine stroken natuur waar vlinders, bijen, hommels en andere insecten leven. Het beheer daarvan is elk jaar nodig, en roept bij bewoners altijd vragen op.

Grootste misvatting

“De grootste misvatting is dat maaien slecht is”, vertelt stadsecoloog Marcus Bouma van gemeente Den Haag. "Wij willen zoveel mogelijk planten-, insecten- en vogelsoorten in stand houden. Hoe meer verschillende bloemen er bloeien, hoe beter voor vlinders, bijen, hommels en andere insecten. Door goed te maaien, geven we de bloemen ruimte.”

Grassen verdringen bloemen

Dat zit zo: Bloemen en kruiden groeien goed op voedselarme grond. “Die ontstaat door te maaien en het maaisel goed af te voeren. Daardoor kun je bij veel kruiden en bloemen in de nazomer een tweede bloei verwachten”, legt Marcus uit.

Maaien we minder, dan ‘verruigen’ de bermen en verdwijnen de bloemen. Dan ontstaat er een eentonige groene zone met alleen grassen en brandnetels. Die groeien dus juist goed op ‘voedselrijke’ grond. Dit zijn bermen vol met stikstof, afkomstig van verkeer en hondenpoep en -urine.

“Door te maaien voeren we die stoffen af. De grond wordt voedselarm en daardoor krijgen bloemen meer kansen om te bloeien. Niet maaien betekent dus dat er minder ruimte is voor bloemen. Op de plekken waar veel voedingstoffen in de bodem zitten én waar we weinig maaien, groeien vaak bijna geen bloemen meer.”

Bloemen en bijen helpen

Kortom: Ook al zien bermen er na het beheer kaal uit, helpt maaien de natuur. “We helpen bloemen, bijen en andere insecten er uiteindelijk mee. Na vele jaren van deze aanpak zien we dat het gras minder aanwezig is en er steeds meer verschillende bloemen groeien waar insecten op af komen.”

Niet alle plekken in Den Haag worden tegelijkertijd gemaaid. “We proberen in de ecologisch beheerde bermen zo’n twintig procent te laten staan, zodat bijen en andere insecten voldoende eten over houden. We houden daarbij wel rekening met de veiligheid van de weggebruiker: de fietspaden en rijbanen moeten goed begaanbaar blijven.”

Eentonige groene zone

De gemeente maait de bermen langs de straten twee keer per jaar: in juni/juli en in september/oktober. “Bermen met heel veel gras en nauwelijks bloemen maaien we soms al in april en mei om daarmee het gras extra terug te dringen. In Ypenburg hebben we daar lokaal al mooie resultaten mee behaald.”

Maaisel weghalen

Het maaisel wordt weggehaald om de berm voedselarm te maken en de bloemen de kans te geven om te groeien. “De klepelmaaier, die het gras kapotslaat, is beperkt toegestaan. Dit zijn meestal de randen van bermen langs voet- en fietspaden en rijbanen. Om overlast van te hoge grassen te voorkomen, maaien we daar ongeveer acht keer per jaar.”

Gebruikers van groen

Gazons zoals het Malieveld, in het Zuiderpark en in het Westbroekpark of in kleinere parken worden 22 keer per jaar gemaaid. Er gaan stemmen op om ook hier minder te maaien zodat er meer bloemen kunnen groeien. “Dat is zeker mooi, maar we moeten ook rekening houden met de gebruikers van ons groen. Als het gras te hoog wordt, kun je er geen potje meer op voetballen of lekker op barbecueën”

Marcus vervolgt: “Wel kijken we of we de komende jaren stukjes gazon natuurlijker kunnen inrichten, zoals bij de cirkel bij het Hubertusviaduct, het grasveld aan de Cremerweg bij het monument van Troelstra of het veld langs de Ockenburghstraat ter hoogte van De Menuetstraat. Daar hebben we al mooie resultaten geboekt.”