Het Statenkwartier: De juiste oplossing bij elkaar puzzelen

Begin 2017 sprak Duurzaam Den Haag met Barend van Engelenburg en Robert Sandbergen namens Buurtenergie Statenkwartier (BES). Zij houden zich bezig met de energietransitie in het Statenkwartier. Toen was net een grote uitdaging gerealiseerd, met zonnepanelen op het Museon. Hoe gaat het nu, bijna een jaar later, in het Statenkwartier? Volgens Tom Egyedi en Robert Sandbergen is er met BES weer een flinke slag geslagen, maar professionalisering zorgt ook voor uitdagingen.

Zon op World Forum

In 2016 realiseerde BES 208 zonnepanelen op het dak van het Museon. 6 december 2017 is de opening van ‘Zon op World Forum’ geweest, waarbij het dak met 252 zonnepanelen feestelijk werd geopend door wethouder Joris Wijsmuller. Alle zonnepanelen zorgen voor energie die naar wijkbewoners gaat.

Robert: ‘De opening van “Zon op World Forum” is nu heet van de naald. Het dak van het World Forum, dat is een spectaculair dak. Maar dat maakt het niet makkelijk. We hebben van ons eerste dak, “Zon op Museon”, veel geleerd. Dankzij die ervaring verliep dit tweede project op een aantal punten beter.

Op andere punten is het ook lastig om met zo’n belangrijk gebouw te werken. We konden geen grote hijskraan naast het gebouw zetten als er een evenement van 5000 man gaande is. Ook stonden er al frames op het dak. Dat is een voordeel en een nadeel. Nu konden we er ‘maar’ 252 op het dak zetten. Anders waren dat er waarschijnlijk nog wel meer geweest.’

Tom: ‘Nu gaan we weer op zoek naar een nieuw dak. Misschien moeten we alle platte daken in de wijk gaan beschouwen als één groot dak, en daar een project voor opzetten. Dat levert wel weer andere uitdagingen, want dan moeten we met heel veel VvE’s gaan samenwerken. Zonnepanelen aanschaffen, dat is niet het moeilijkste. Maar als VvE ervoor kiezen wat de juiste aanpak is, daar zit de uitdaging.

Via de VvE-balie heb ik een cursus gedaan, waarbij we alle verschillende mogelijkheden uitgelegd kregen. Er zijn zeker acht verschillende manieren om als VvE voor zonnepanelen te kiezen. Vanuit BES willen we VvE’s graag helpen om de beste keuze maken. Of in ieder geval niet de slechtste.’

BESte Buurman

Vanuit BES wordt onder andere de actie ‘BESte buurman’ georganiseerd: Bewoners met expertise op het gebied van energiebesparing komen bij hun buren uit de wijk langs om samen te kijken wat er mogelijk is in iemands huis.

Tom: ‘Het is heel erg leuk om bij mensen thuis langs te gaan. We lopen dan samen iemands huis door, en kijken wat er nog gedaan kan worden. Dan heb je het over ledlampen en tochtstrips, maar ook over isolatie en warmtepompen. Uit zo’n gesprek komt altijd wel iets waar iemand mee verder kan.’

Robert: ‘Ik heb thuis een warmtepomp staan. Als mensen daar interesse in hebben, dan mogen ze bij mij langs komen. Ik woon in de wijk, en ik heb een soortgelijk huis als de mensen hier in de buurt. Iets werkelijk in een huis zien, dat is anders dan er alleen maar goede verhalen over horen. Bij mij thuis zien anderen direct hoe zo’n pomp ook in hun huis zou kunnen passen. ’

Tom: ‘Dit soort gesprekken bij buren zijn erg interessant. Het kost alleen relatief veel tijd. We kijken nu naar samenwerkings- of uitbreidingsmogelijkheden om dit op grotere schaal te doen. Dat is sowieso een beetje ons probleem; we hebben zoveel ideeën. Ik zou ook wel weer echt inhoudelijke bijeenkomsten willen organiseren. We willen heel veel, misschien teveel.’

Een soort legpuzzel

Ook het Statenkwartier moet in 2040 van het gas af, en op een alternatieve manier verwarmen. De Gemeente Den Haag wil de komende jaren veel aandacht steken in geothermie, oftewel aardwarmte. BES is van plan om een haalbaarheidsonderzoek uit te laten voeren, om te kijken wat er in het Statenkwartier mogelijk is.

Robert: ‘Als we hier van het gas af willen, dan hebben we een andere bron nodig die ons energie gaat geven. We hebben hier in het Statenkwartier bronnen genoeg, dat is het probleem niet. We hebben de warmterivier, de zeewatercentrale, aardwarmte en ook een zeewierboerderij zou kunnen… mogelijkheden genoeg. Op technisch gebied is het haalbaar.

Maar hoe gaan we het organiseren? We willen onderzoeken of we zo’n duurzame bron en netwerk in eigen beheer kunnen realiseren en onderhouden. Dus zonder commerciële partijen, maar als een publiek project zonder winstoogmerk.’

Tom: ‘Voor ons gaat het niet om winst. Daarom willen we kijken wat er vanuit eigen beheer haalbaar is. Als we het in het eigen beheer kunnen financieren en organiseren (uiteraard met ingehuurde professionele partijen), kunnen we voorkomen dat we als consument teveel gaan betalen voor onze warmte. Er zijn voor al die energievraagstukken verschillende oplossingen, en we zijn eigenlijk continu bezig om te zoeken naar de beste manier voor onze wijk.

Het is een soort puzzel. We hebben de afgelopen tijd al een groot deel uitgezocht. De randjes van de puzzel liggen inmiddels, het plaatje wordt duidelijk. Maar we zijn nu bij dat grote groene stuk op de afbeelding gekomen, waarbij heel veel stukjes op elkaar lijken. Dat is uitdagend, interessant en voor ons motiverend.’