De groene daken van het Museon
Maskerbijtjes, substraat en gewoon een mooi dak
Judith Aartsen werkt bij het Museon als programmamanager wetenschapscommunicatie science en curator. Het Museon heeft een voorbeeldfunctie én het is een educatief museum. Dat is te zien op het dak. Eerder lieten ze al 404 zonnepanelen plaatsen. Hoeveel energie dat opwekt is in de vaste tentoonstelling One Planet direct te zien voor het publiek. Nu is er ook nog eens 1700 vierkante meter van het dak in gebruik als groen dak. Judith hielp vanuit haar expertise mee met het inrichten.
‘Het oorspronkelijke dak was niet geschikt voor het groene dak dat wij voor ogen hadden. Het dak moest vervangen, dus daar hebben we direct gebruik van gemaakt. We hebben nu verschillende soorten groene daken. De basis is een bodem van substraat waar de planten op groeien. Sommige stukken hebben een dunne substraatlaag, andere stukken hebben een dikke substraatlaag.’
Minder wateroverlast
‘Een dikke substraatlaag houdt meer regenwater vast dan een dunne laag. Er kunnen ook andere planten op groeien. Een dikke laag is veel zwaarder dan een dunne nadat het geregend heeft. Het water wordt vastgehouden en geleidelijk wordt het afgevoerd. Dat een groen dak water vasthoudt, is fijn voor het riool. Als het heel hard geregend heeft, moet bij gewone daken al dat water in één keer afgevoerd worden. Er ontstaat een piekbelasting op het riool, en dat kan het riool niet goed aan. Het groene dak geeft dat water veel gelijkmatiger af aan de waterafvoer. Dat is heel prettig. Minder overstroomde straten!’
Temperatuurverschil
‘De zonnepanelen werken beter in een wat koelere omgeving. De beplanting op het dak zorgt voor zo’n koelere omgeving. Je kunt je voorstellen dat zo’n temperatuurverschil ook heel veel uitmaakt voor de ruimtes onder een groen dak. Het zorgt ervoor dat we in de winter minder hoeven te verwarmen, en in de zomer minder hoeven te verkoelen. We zien het nu al terug op de energierekening. We zagen het ook terug toen een collega een warmtecamera aan zijn telefoon had bevestigd. Op een warme dag hebben we daarmee het verschil gemeten tussen het begroeide en onbegroeide dak. Het verschil was 21 graden!’
Verschillende soorten
‘Het dak heeft nu delen met zonnepanelen, delen met zonnepanelen en sedum, en ecologische daken. Die ecologische daken zijn voornamelijk om dieren een nieuwe leefomgeving te bieden. Een keer per maand doet een insectenspecialist een dakobservatie en krijg ik een mailtje met zijn ontdekkingen. Hij heeft bijvoorbeeld al meerdere bijenwolven, maskerbijtjes en podalonia graafwespen gezien. De meeste mensen zal dit niet zoveel zeggen, maar het zijn wel bijzondere ontdekkingen. Zo hebben we waarschijnlijk ook een populatie langkopsmaragdgroefbijen. Een andere onderzoeker die dit jaar twintig andere groene daken in Nederland onderzocht, had er daarvan nog geen één gezien.’
Iedereen welkom
‘De resultaten van het observatie-onderzoek zullen we op den duur ook gebruiken. We publiceren over de ontwikkelingen, of zullen er misschien een keer een tentoonstelling omheen bouwen. Je kunt de daken vanaf een paar plaatsen bekijken als we rondleidingen geven. De planten groeien steeds verder uit, en er komen steeds meer planten- en diersoorten bij. Iedereen is welkom om het te komen bewonderen. Ook bedrijven die interesse hebben in een groen dak mogen langs komen. Ze zijn zeker van harte welkom.’
