De Duurzame Zeehelden zetten zich in voor hun wijk

Het bewonersinitiatief Duurzame Zeehelden uit, je raadt het al, het Zeeheldenkwartier bestaat nu meer dan twee jaar. De negen leden van het initiatief zetten zich in om de populaire Haagse wijk te verduurzamen met het behoud van het typische karakter. Begin vorig jaar spraken we Anne Miek en Wim voor het eerst. Het initiatief stond nog in zijn kinderschoenen, maar er werden mooie plannen gemaakt. Anderhalf jaar later vonden we het weer tijd om bij elkaar te komen en te praten over waar het initiatief nu staat.

Een wijk met karakter

Het Zeeheldenkwartier is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een van de populairste wijken in Den Haag. Echt een 19^e-eeuwse wijk met woningen met hoge ramen, glas in lood en houten kozijnen. Door de rustige groene straten, het levendige karakter met hippe horeca en centrale ligging weten veel mensen de wijk te vinden. En juist deze populariteit zorgt voor een uitdaging voor de Duurzame Zeehelden.

De wijk kampt met flink wat verdichting. Grotere woningen worden opgedeeld in kamers en appartementen en de bewoners bestaan steeds vaker uit expats die maar een paar jaar in de wijk wonen. Dat merkten Anne Miek en Wim ook al op in het vorige interview wat we met ze hielden. Het wordt alleen maar drukker in de wijk, wat zorgt voor meer auto’s en minder betrokken woningeigenaren. Hierdoor is het voor Duurzame Zeehelden erg lastig om het onderwerp duurzaamheid op de agenda van de bewoners te krijgen. Anne Miek: ‘Particuliere, maar ook grotere projectontwikkelaars zijn eerder geïnteresseerd in een verdienmodel op korte termijn dan in verduurzaming waarbij ze rekening houden met de woningtypes en de valkuilen die vaak pas tientallen jaren later boven water komen bij ondeskundig isoleren.’

Weer de collegebanken in!

Anderhalf jaar gelden was het initiatief vooral nog aan het kijken naar alles wat er mogelijk was op het gebied van verduurzaming, gasvrij leven en schone energie. En ze hebben zeker niet stilgezeten. Een van de dingen die ze gedaan hebben was het organiseren van een reeks colleges over verduurzaming voor de buurt, in samenwerking met de Haagse Hogeschool. Hier kwamen zeker wel 50 tot 60 mensen per avond op af, waarvan sommigen ook daadwerkelijk hun woning hebben verduurzaamd en nu van het gas af zijn.

De onderwerpen die werden besproken vormden een soort reeks, zodat ze echt op elkaar aansloten. Wim: ‘De eerste vraag over wat er nou staat te gebeuren in de energietransitie en wat dit betekent. Daarna keken we naar wat dit betekent voor bepaalde soorten huishoudens, dus we zijn echt van groot naar klein gegaan. Het ene college ging over energievoorzieningen en de ander bracht experts aan het woord zoals Wim Schutten of Miel Karthaus. Zelfs de wethouder Liesbeth van Tongeren is gastspreker geweest.’ Duurzame Zeehelden wil graag dit succesvolle concept volhouden en uitbouwen en er wordt druk met de Haagse Hogeschool gepraat over een vervolg.

De obstakels bij het draaiende houden van een initiatief

De verduurzaming van een wijk valt of staat met hoe betrokken de bewoners van de wijk zijn bij het traject. Bij de verandering naar een groener en CO2-neutraal Zeeheldenkwartier probeert het initiatief dus hard om bewoners betrokken te houden. De collegereeks met de Haagse Hogeschool is hier een goed voorbeeld van. Of het Make a Change festival in juli, wat in het teken stond van duurzaamheid, hergebruik en groen. Maar het is niet zo gemakkelijk als ze hadden gehoopt. Wim vertelt dat de energietransitie voor veel bewoners in de wijk voelt als iets wat nog erg ver weg is en het moeilijk is om mensen gemotiveerd te houden. Dit geldt ook voor de leden van Duurzame Zeehelden zelf. Wim: ‘Wat ik zelf in de afgelopen twee jaar gemerkt heb is dat het vanuit een groep vrijwilligers heel complex is om een initiatief zoals dit bij te houden en de buurt mee te krijgen. Dit ligt vooral aan de tijd die je erin moet steken. Het is gewoon echt een dagtaak om het initiatief draaiende te houden. Of je moet er echt met je werk in zitten, zodat je veel kennis zelf al in huis hebt. Eigenlijk moet de gemeente het net als een stadsvernieuwingsoperatie uit de jaren 80 opvatten met de noodzakelijk ondersteuning in de wijken.’

Aan plannen, ideeën en inzet ligt het dus niet bij Duurzame Zeehelden. Maar deze plannen moeten uitgewerkt worden en als je in het initiatief geen mensen hebt die de kennis en know how hebben op het gebied van duurzaamheid, schone energie en alternatieve warmte wordt het lastig. Wim en Anne Miek merkten dat ze daardoor veel tijd staken in het doorlezen van rapporten, waardoor zie minder toekomen aan het daadwerkelijk realiseren van de plannen.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Hoe ziet de toekomst er uit voor deze Duurzame Zeehelden? Als het aan Wim en Anne Miek ligt gaat er nog een gebeuren in het Zeeheldenkwartier. Een mooi voorbeeld hiervan is de parkeergarage De Zeeheld aan de Prins Hendrikstraat. De garage zou gesloopt worden, waarna er nieuwe appartementen zouden komen. Maar de gemeente heeft de garage opgekocht en gaat hem opknappen.

Voor Duurzame Zeehelden zorgt dit voor een mooie kans. Wim: ‘Hierbij moet je denken aan het dak vol met zonnepanelen leggen en het opzetten van een initiatief met elektrische deelauto’s. Dan besteed je en aandacht aan het verduurzamen en doe je iets aan de leefbaarheid in de wijk. Want op een gegeven moment moet er ook wel iets zichtbaars zijn in de wijk, zodat we kunnen laten zien wat we bereikt hebben. Zeker als je als wijk zo’n groot project als een parkeergarage aanpakt heeft dat meer impact dan als je vertelt dat je 5 woningen van het gas af hebt gehaald.’

Anne Miek: ‘We hopen dat de ideeën van de parkeergarage wel wat vorm gaan krijgen de komende tijd. En er is nog een werkgroep bezig met zonnepanelen in de wijk. Hier is een voorlichtingsavond over geweest waarbij bewoners zijn geïnformeerd over het collectief inkopen van zonnepanelen.’